ขอบข่ายหลักสูตรธรรมศึกษา
หลักสูตร ธรรมศึกษาชั้น ตรี โท เอก
ตามการประกาศใช้หลักสูตรฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๔๖

ธรรมศึกษาชั้นตรี
          วิชา เรียงความแก้กระทู้ธรรม
          หลักสูตร ใช้หนังสือพุทธศาสนสุภาษิต เล่ม ๑ ให้นักเรียนแต่งอธิบายเป็นทำนองเทศนาโวหาร อ้างสุภาษิตอื่นมาประกอบไม่น้อยกว่า ๑ สุภาษิต และบอกชื่อคัมภีร์ที่มาแห่งสุภาษิตนั้นด้วย ห้ามอ้างสุภาษิตซ้ำข้อกัน แต่จะซ้ำคัมภีร์ได้ ไม่ห้าม สุภาษิตที่อ้างมานั้น ต้องเรียงเชื่อมความให้ติดต่อสมเรื่องกับกระทู้ตั้ง ชั้นนี้ กำหนดให้เขียนลงในใบตอบ ตั้งแต่ ๒ หน้า (เว้นบรรทัด) ขึ้นไป
          ชั้นนี้ กำหนดให้เรียนหมวดธรรม ตามการปรับปรุงหลักสูตรธรรมศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ ดังนี้

          ทานวรรค
          ศีลวรรค
          สติวรรค
          ปาปวรรค
          ปุญญวรรค

          วิชา ธรรม
          หลักสูตร ใช้หนังสือนวโกวาทแผนกธรรมวิภาคและคิหิปฏิบัติ
          ชั้นนี้ กำหนดให้เรียนหมวดธรรม ตามการปรับปรุงหลักสูตรธรรมศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ ดังนี้
          แผนกธรรมวิภาค
          ทุกะ หมวด ๒ ธรรมมีอุปการะมาก ๒
  ธรรมเป็นโลกบาล ๒
  ธรรมอันทำให้งาม ๒
  บุคคลหาได้ยาก ๒
          ติกะ หมวด ๓ รตนะ ๓
  คุณของรตนะ ๓
  โอวาทของพระพุทธเจ้า
  ทุจริต ๓
  สุจริต ๓
  อกุศลมูล ๓
  กุศลมูล ๓
  สัปปุริสบัญญัติ ๓
  บุญกิริยาวัตถุ ๓
          จตุกกะ หมวด ๔ วุฒิ ๔
  จักร ๔
  อคติ ๔
  ปธาน ๔
  อธิษฐานธรรม ๔
  อิทธิบาท ๔
  ควรทำความไม่ประมาทในที่ ๔ สถาน
  พรหมวิหาร ๔
  อริยสัจ ๔
          ปัญจกะ หมวด ๕ อนันตริยกรรม ๕
  อภิณหปัจจเวกขณ์ ๕
  ธัมมัสสวนานิสงส์ ๕
  พละ ๕
  ขันธ์ ๕
          ฉักกะ หมวด ๖ คารวะ ๖
  สาราณิยธรรม ๖
          สัตตกะ หมวด ๗ อริยทรัพย์ ๗
  สัปปุริสธรรม ๗
          อัฏฐกะ หมวด ๘ โลกธรรม ๘
          ทสกะ หมวด ๑๐ บุญกิริยาวัตถุ ๑๐
          แผนกคิหิปฏิบัติ
          จตุกกะ หมวด ๔ ทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ ๔
  สัมปรายิกัตถประโยชน์ ๔
  มิตตปฏิรูป ๔
  มิตรแท้ ๔
  สังคหวัตถุ ๔
  ธรรมของฆราวาส ๔
          ปัญจกะ มิจฉาวณิชชา ๕
  สมบัติของอุบาสก ๕
          ฉักกะ ทิศ ๖
  อบายมุข ๖
          วิชา พุทธ
          หลักสูตร ใช้หนังสือพุทธประวัติเล่ม ๑ ๒ ๓ ปฐมสมโพธิ พระนิพนธ์ สมเด็จพระสังฆราช (ปุสฺสเทว)
          วิชา วินัย
          หลักสูตร ใช้หนังสือเบญจศีลเบญจธรรม ของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร)
ธรรมศึกษาชั้นโท
          วิชา เรียงความแก้กระทู้ธรรม
          หลักสูตร ใช้หนังสือพุทธศาสนสุภาษิต เล่ม ๒ ให้นักเรียนแต่งอธิบายเป็นทำนองเทศนาโวหาร อ้างสุภาษิตอื่นมาประกอบไม่น้อยกว่า ๒ สุภาษิต และบอกชื่อคัมภีร์ที่มาแห่งสุภาษิตนั้นด้วย ห้ามอ้างสุภาษิตซ้ำข้อกัน แต่จะซ้ำคัมภีร์ได้ ไม่ห้าม สุภาษิตที่อ้างมานั้น ต้องเรียงเชื่อมความให้ติดต่อสมเรื่องกับกระทู้ตั้ง ชั้นนี้ กำหนดให้เขียนลงในใบตอบ ตั้งแต่ ๓ หน้า (เว้นบรรทัด) ขึ้นไป
          ชั้นนี้ กำหนดให้เรียนหมวดธรรม ตามการปรับปรุงหลักสูตรธรรมศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ ดังนี้
           อัตตวรรค
           กรรมวรรค
           ขันติวรรค
           ปัญญาวรรค
           เสวนาวรรค
          วิชา ธรรม
          แก้ปัญหาธรรมวิภาคพิสดารออกไปหลักสูตร ใช้หนังสือธรรมวิภาค ปริเฉทที่ ๒
          ชั้นนี้ กำหนดให้เรียนหมวดธรรม ตามการปรับปรุงหลักสูตรธรรมศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ ดังนี้
          ทุกะ หมวด ๒ กัมมัฏฐาน ๒
  กาม ๒
  บูชา ๒
  ปฏิสันถาร ๒
  สุข ๒ (กายิกสุข เจตสิกสุข)
          อกุศลวิตก ๓ กุศลวิตก ๓
  อัคคิ ๓
  อธิปเตยยะ ๓
  ญาณ ๓ (สัจจญาณ)
  ตัณหา ๓
  ปาฏิหาริยะ ๓
  ปิฎก ๓
  พุทธจริยา ๓
  วัฏฏะ ๓
  สิกขา ๓
          จตุกกะ หมวด ๔ อปัสเสนธรรม ๔
  อัปปมัญญา ๔
  พระอริยบุคคล ๔
  โอฆะ ๔
  กิจในอริยสัจ ๔
  บริษัท ๔
  บุคคล ๔
  มรรค ๔
  ผล ๔
          ปัญจกะ หมวด ๕ อนุปุพพีกถา ๕
  มัจฉริยะ ๕
  มาร ๕
  เวทนา ๕
          ฉักกะ หมวด ๖ จริต ๖
  ธรรมคุณ ๖
          สัตตกะ หมวด ๗ วิสุทธิ ๗
          อัฏฐกะ หมวด ๘ อวิชชา ๘
          นวกะ หมวด ๙ พุทธคุณ ๙
  สังฆคุณ ๙
          ทสกะ หมวด ๑๐ บารมี ๑๐
          ทวาทสกะ หมวด ๑๒ กรรม ๑๒
          วิชา พุทธ
          หลักสูตร ใช้หนังสืออนุพุทธประวัติ และพุทธานุพุทธประวัติ อันกล่าวเฉพาะประวัติพระสาวก สังคีติกถา ปฐมสมโพธิกถา พระนิพนธ์ สมเด็จพระสังฆราช (ปุสฺสเทว) และศาสนพิธี เล่ม ๒ ขององค์การศึกษา
          ชั้นนี้ กำหนดให้เรียนประวัติของพระสาวกจำนวน ๔๐ รูป ตามการปรับปรุงหลักสูตรธรรมศึกษา พ.ศ.๒๕๔๗ ดังต่อไปนี้ คือ
 
-
พระอัญญาโกณฑัญญเถระ
-
พระจูฬปันถกเถระ
-
พระอุรุเวลกัสสปเถระ
-
พระโสณกุฏิกัณณเถระ
-
พระสารีบุตรเถระ
-
พระลกุณฏกภัททิยะ
-
พระโมคคัลลานเถระ
-
พระสุภูติเถระ
-
พระมหากัสสปเถระ
-
พระกังขาเรวตเถระ
-
พระมหากัจจายนเถระ
-
พระโกณฑธานเถระ
-
พระโมฆราชเถระ
-
พระวังคีสเถระ
-
พระราธเถระ
-
พระปิลินทวัจฉเถระ
-
พระปุณณมันตานีบุตรเถระ
-
พระกุมารกัสสปเถระ
-
พระกาฬุทายีเถระ
-
พระมหาโกฏฐิตเถระ
-
พระนันทเถระ
-
พระโสภิตเถระ
-
พระราหุลเถระ
-
พระนันทกเถระ
-
พระอุบาลีเถระ
-
พระมหากัปปินเถระ
-
พระภัททิยเถระ
-
พระสาคตเถระ
-
พระอนุรุทธเถระ
-
พระอุปเสนเถระ
-
พระอานนทเถระ
-
พระขทิรวนิยเรวตเถระ
-
พระโสณโกฬิวิสเถระ
-
พระสีวลีเถระ
-
พระรัฐบาลเถระ
-
พระวักกลิเถระ
-
พระปิณโฑลภารทวาชเถระ
-
พระพาหิยทารุจีริยเถระ
-
พระมหาปันถกเถระ
-
พระพากุลเถระ
          วิชา วินัย
          หลักสูตร ใช้หนังสืออุโบสถศีล ของพระศรีรัตนโมลี (ชัยวัฒน์ ปญฺญาสิริ)
ธรรมศึกษาชั้นเอก
          วิชา เรียงความแก้กระทู้ธรรม
          หลักสูตร ใช้หนังสือพุทธศาสนสุภาษิต เล่ม ๓ ให้นักเรียนแต่งอธิบายเป็นทำนองเทศนาโวหาร อ้างสุภาษิตอื่นมาประกอบไม่น้อยกว่า ๓ สุภาษิต และบอกชื่อคัมภีร์ที่มาแห่งสุภาษิตนั้นด้วย ห้ามอ้างสุภาษิตซ้ำข้อกัน แต่จะซ้ำคัมภีร์ได้ ไม่ห้าม สุภาษิตที่อ้างมานั้น ต้องเรียงเชื่อมความให้ติดต่อสมเรื่องกับกระทู้ตั้ง ชั้นนี้ กำหนดให้เขียนลงในใบตอบ ตั้งแต่ ๔ หน้า (เว้นบรรทัด)
          ขึ้นไปในชั้นนี้ กำหนดขอบข่ายการออกข้อสอบไว้ ๕ หมวด คือ
          จิตตวรรค
          ธรรมวรรค
          วิริยวรรค
          สามัคคีวรรค
          อัปปมาทวรรค
          วิชา ธรรม
          หมวดธรรมที่กำหนดให้เรียน
          หนังสือธรรมวิจารณ์
          ส่วนปรมัตถปฏิปทา นิพพิทา
  ปฏิปทาแห่งนิพพิทา
  สังขาร
  อนิจจลักขณะ
  ทุกขลักขณะ
  อนัตตลักขณะ
          วิราคะ ไวพจน์แห่งวิราคะ
          วิมุตติ วิมุตติ ๒
  วิมุตติ ๕
          วิสุทธิ วิปัสสนาญาณ ๙
  วิสุทธิ อีกบรรยายหนึ่ง
  วิสุทธิ ๗
          สันติ ปฏิปทาแห่งสันติ
          นิพพาน มติแห่งลัทธิภายนอก
  มติข้างพระพุทธศาสนา
  นิพพานธาตุ ๒
  บาลีแสดงปฏิปทาแห่งนิพพาน
  บาลีแสดงสอุปาทิเสสนิพพาน
  บาลีแสดงอนุปาทิเสสนิพพาน
  บาลีแสดงนิพพานทั้ง ๒ บรรยาย
  บาลีใช้ ปรินิพพาน หมายอนุปาทิเสส
  บาลีใช้ ปรินิพพุต แทนปรินิพพาน
  มติปรารภพระพุทธเจ้าหลายพระองค์
  ปฏิปทาแห่งนิพพาน
          หนังสือสมถกัมมัฏฐาน
  หัวใจสมถกัมมัฏฐาน
           กายคตาสติ
  เมตตา
  พุทธานุสสติ
  กสิณ
  จตุธาตุววัตถานะ
  สมถภาวนา
  พระพุทธคุณ
          หนังสือธรรมสมบัต
          หมวดที่ ๑๐ วิปัสสนากัมมัฏฐาน
   
          วิชา พุทธ
          แก้ปัญหาอนุพุทธประวัติหลักสูตร ใช้หนังสืออนุพุทธประวัติ และพุทธานุพุทธประวัติ อันกล่าวเฉพาะประวัติพระสาวก สังคีติกถา ปฐมสมโพธิกถา พระนิพนธ์ สมเด็จพระสังฆราช (ปุสฺสเทว) และศาสนพิธี เล่ม ๒ ขององค์การศึกษา
          วิชา วินัย
          หนังสือหลักสูตรกรรมบถ ของพระศรีรัตนโมลี (ชัยวัฒน์ ปญฺญาสิริ)